EigenLayer 101: ETH Restaking tái định hình mô hình bảo mật của Ethereum như thế nào

Logic cốt lõi nằm ở đây

EigenLayer đã làm một việc tưởng chừng đơn giản nhưng thay đổi cuộc chơi — cho phép ETH đã staking được stake thêm lần nữa. Đây không phải chỉ là Ctrl+C đơn thuần, mà là một thiết kế kinh tế thông minh: ETH của bạn vừa duy trì đồng thuận Ethereum, vừa đồng thời cung cấp bảo mật kinh tế mật mã cho các dự án khác (oracle, cầu nối cross-chain, lớp dữ liệu khả dụng, v.v.).

Nói cách khác, nền tảng niềm tin của chính Ethereum được đóng gói thành một dịch vụ bảo mật dạng hàng hóa mà mọi ứng dụng cần chống giả mạo đều có thể thuê.

Hai cách chơi của Restaking

Liquid Staking Restake (phiên bản đơn giản)

• Bạn sở hữu các chứng chỉ liquid như stETH (Lido), rETH (Rocket Pool), v.v.
• Ném trực tiếp vào hợp đồng EigenLayer
• Ngồi chờ hưởng nhiều nguồn thu (phần thưởng xác thực Ethereum + phí bảo mật dự án)
• Rủi ro: Nếu dự án gặp sự cố, chứng chỉ liquid của bạn có thể bị slash (tịch thu)

Restake gốc (lựa chọn cho dân kỹ thuật)

• Validator trỏ trực tiếp khóa rút ETH của mình về EigenLayer
• Tham gia sâu, lợi nhuận cao hơn nhưng trách nhiệm cũng lớn hơn
• Nếu dự án bạn xác thực gặp sự cố, ETH chính sẽ bị slash

EigenDA: Ứng dụng sát thủ đầu tiên

Flagship AVS (Dịch vụ xác thực chủ động) của EigenLayer. Về bản chất là một lớp dữ liệu khả dụng:

• Chi phí = chỉ bằng 1/10 đến 1/100 Ethereum L1
• Thông lượng = gấp nhiều lần Ethereum
• Ứng dụng = cung cấp cam kết dữ liệu cho Rollup, sidechain, v.v.

Đã ra mắt mainnet tháng 4/2024, hiện đang thử nghiệm tải thực trên nhiều Rollup mainnet.

Token EIGEN: Công nghệ xử lý “lỗi chủ quan” đột phá

Đến đây mọi thứ bắt đầu thú vị.

Staking ETH chỉ bảo vệ được “lỗi khách quan” (những hành vi xấu có thể xác minh bằng toán học). Nhưng nhiều lỗi của dự án là “chủ quan” — đa số phải bỏ phiếu đồng ý mới quyết định được. Ví dụ một chain bị fork, ai đúng?

Token EIGEN ra đời để stake xử lý các vấn đề này:

1. Đa số staker EIGEN bỏ phiếu đạt đồng thuận
2. Nếu bạn bỏ phiếu sai = bị slash
3. Cơ chế này ngăn chặn hành vi fork ác ý

Điểm thông minh: Hệ thống token hai lớp (ETH + EIGEN) bổ trợ lẫn nhau nhưng mỗi loại có vai trò riêng:

• ETH = ngăn thông đồng, duy trì phi tập trung
• EIGEN = xử lý chính xác các xung đột chủ quan on-chain

Tam giác hệ sinh thái

Staker: Bạn

• Nhận thu nhập kép (phí xác thực ETH + phí bảo mật dự án)
• Chịu rủi ro slash mới

Operator: Người vận hành node

• Không cần xây mạng xác thực từ đầu
• Chi phí giảm mạnh

Nhà phát triển AVS: Dự án cần bảo mật

• Kết nối trực tiếp vào nền tảng niềm tin của Ethereum
• Không cần tự khởi tạo cụm validator

Số liệu nhanh

• Tổng vốn hóa các sản phẩm phái sinh liquid staking: $28B

• EigenDA: Đã hỗ trợ nhiều Rollup (Arbitrum, Optimism v.v. đang thử nghiệm)

• Rủi ro: Nếu xảy ra slash quy mô lớn, ETH sẽ bốc hơi rất nhanh

Vì sao điều này quan trọng

1. Bảo mật mô-đun: Chia nhỏ niềm tin Ethereum để dùng theo nhu cầu như dịch vụ đám mây
2. Tăng hiệu quả vốn: Cùng một ETH, thu nhập nhân đôi
3. Thúc đẩy sáng tạo: Dự án mới không phải tự xây dựng niềm tin từ đầu, dùng luôn của Ethereum

Nhưng cũng đừng bỏ qua rủi ro

• Rủi ro slash: Dự án tham gia càng nhiều, nguy cơ bị slash càng lớn
• Rủi ro tập trung: Nếu một vài staker lớn kiểm soát quá nhiều EIGEN, quyền biểu quyết sẽ quá tập trung
• Độ phức tạp: Cơ chế này khá phức tạp, rủi ro bug cần thời gian kiểm chứng

Bước tiếp theo là gì

Các mốc quan trọng của năm 2024 đã qua (EigenDA mainnet, nhiều Rollup tích hợp). Sắp tới là chờ bùng nổ lưu lượng thực — khi đủ nhiều Rollup thực sự lưu trữ dữ liệu trên EigenDA, hệ thống mới thực sự vận hành hoàn chỉnh.

Bản chất, EigenLayer đang giải bài toán cũ: Tại sao bảo mật của Ethereum không thể cho chain khác thuê? Câu trả lời là biến bảo mật thành hàng hóa qua restaking. Nếu mô hình này thành công, có thể kích hoạt một làn sóng cách mạng hạ tầng blockchain mới.