Gần đây, cảm xúc lo lắng tập thể trong giới tiền điện tử có phần hơi quá đà. Các bài đăng bị xóa, các khoản lớn bị bán tháo, luận điệu về ngày tận thế của cộng đồng... Các tín hiệu hỗn hợp khiến nhiều người bắt đầu nhồi nhét vào đầu mình kịch bản "lặp lại cuộc khủng hoảng subprime". Một số người thậm chí còn muốn rút hết tiền tiết kiệm để phòng thân.

Nhưng suy nghĩ lại, sự hoảng loạn trong dư luận lần này bị phóng đại hơi quá mức. Là một nhà quan sát thị trường đã trải qua bong bóng ICO năm 2017, giảm giá mạnh tháng 3 năm 2020, và đợt giảm sâu tháng 5 năm 2021, tôi muốn dùng ba tín hiệu thực tế để vạch trần chiêu trò "hoảng loạn tập thể" này.

**Tín hiệu thứ nhất: Cấu trúc tỷ lệ đòn bẩy hoàn toàn khác biệt**
Khủng hoảng tài chính năm 2008 chủ yếu xuất phát từ "chuỗi nợ bị đứt" — các khoản vay thế chấp dưới chuẩn được đóng gói thành các sản phẩm tài chính phức tạp, ngân hàng, các tổ chức đầu tư và gia đình hình thành một mạng lưới các khoản nợ chồng chéo. Một khi giá nhà giảm, toàn bộ chuỗi sẽ sụp đổ. Hiện tại, dù trong giới crypto có các giao dịch đòn bẩy, nhưng đó là lựa chọn của các nhà tham gia thị trường, không giống như năm 2008, khi các tổ chức tài chính hệ thống truyền rủi ro sang toàn bộ nền kinh tế. Các nhà đầu tư nhỏ lẻ và rủi ro hệ thống là hai chuyện khác nhau.

**Tín hiệu thứ hai: Logic hành vi của các tổ chức khác biệt**
Năm 2008, các tổ chức buộc phải bán tháo để duy trì thanh khoản và kiểm soát rủi ro. Hiện tại, các tổ chức lớn tham gia thị trường tiền điện tử có thể dùng nhiều công cụ để phòng hộ — hợp đồng tương lai, giao ngay, các sản phẩm phái sinh kết hợp. Việc họ bán ra chủ yếu là điều chỉnh rủi ro chủ động, chứ không phải do áp lực sinh tồn bắt buộc.

**Tín hiệu thứ ba: Logic nền tảng của thị trường khác biệt**
Thị trường bất động sản năm 2008 thiếu minh bạch, thông tin bất đối xứng rất nghiêm trọng. Trong khi đó, dữ liệu trên chuỗi của crypto hoàn toàn minh bạch, các chuyển khoản lớn, áp lực thanh lý, phân bổ địa chỉ ví đều có thể xem trực tiếp. Sự hoảng loạn có thể duy trì trong thời gian ngắn, vì thông tin thực tế sẽ nhanh chóng lộ diện.

Vì vậy, đừng để cảm xúc chi phối. Kiểm tra khả năng chịu đựng rủi ro của bản thân, hành động đúng lúc, không cần phải sợ "lặp lại lịch sử" rồi tắt app.